Zo ‘tackel’ je conflicten op het werk

preventie van stress en burn-out

by Wendy Stippelmans, Savoir

Heb je een vreselijk irritante collega? Is er een medewerker of leidinggevende die over je heenloopt? Auw… Dat ‘clasht’. Hard! Toch ben je niet alleen. Iedereen die samenwerkt, komt in relationele meningsverschillen terecht. Bij langdurige conflicten word je zelfs kwetsbaar voor stress en burn-out. Maar het loopt niet altijd slecht. Er vallen wederzijdse groeikansen te rapen bij een ‘win-win’ . Voorwaarde is dat je het conflict op een gezonde manier aanpakt. Gelukkig kan een externe mediator hierbij hulp bieden. Savoir werkt aan een preventiebeleid en ondersteunt de gesprekken. Zie het als het schrijven van een heldere handleiding in plaats van zomaar willekeurig op alle knopjes te drukken. Beheers jij de 9 vuistregels?

1: Accepteer conflicten

Je bent een uniek exemplaar met je eigen sterktes én tere plekken. Dat is hoe interpersoonlijke conflicten ontstaan. Zelfs bij je geliefde familie en vrienden zit het er wel eens ‘tegen’. Het is dan ook onmogelijk om conflicten volledig te vermijden. Bovendien is het goed om mindful stil te staan bij onderlinge verschillen. Want in kaart brengen wat jou diep kwetst, frustreert of spanning geeft, is een belangrijke eerste stap bij het ventileren van stress.

2: Wees niet bang

Ga je de confrontatie uit de weg? Heb je je emoties nauwelijks onder controle? Durf je je niet kwetsbaar optellen? Of vrees je dat je gezichtsverlies zult lijden? Dit zijn slechts enkele voorbeelden van hoe conflictsituaties angst creeëren. Op lange termijn zorgen vermijdende strategiën ervoor dat je niet meer ziet wat er speelt en dat je de benarde situatie aanvaardt als het nieuwe normaal. Vergis je niet! Er komt een moment dat het conflict escaleert of implodeert. In het ergste geval zie je geen oplossing meer. Dit is een grote ‘no-go’ voor je mentale gezondheid! 

3: Heropen de dialoog

Oude wondes die je niet verzorgt, gaan flink etteren. Ze blijven langdurig stress, woede, wrok, verdriet en rancune veroorzaken. Hoewel deze emoties uiterst onaangenaam zijn, betekent dit ook dat het conflict je raakt. Het is dus de moeite waard om er je aandacht aan te schenken. Wat zich heeft afgespeeld, laat je niet onverschillig. Ga ermee aan de slag!

4: (H)erken het conflict

Verdelen jouw collega’s zich in ‘kliekjes’ of ‘eilandjes’? Klinkt er geroddel en geklaag bij het koffie-apparaat? Deel je venijnige sneren uit of moet je ze incasseren? Is er veel ziekteverzuim? Dan is er ongetwijfeld een conflict. Ook gesloten deuren, stiltes en stemverheffingen zijn duidelijke indicatoren die je kunt leren zien én aanpakken met behulp van een expert.

5: Weet waarover het gaat

Struggle je met een complex klantendossier? Ben je niet te spreken over de nieuwe manier van werken? Deze conflicten gaan over inhoud. Je maakt ruzie over de context. De klemtoon ligt op ‘iets’ dat voor spanning zorgt. De werkdruk is hoog en je routine ligt overhoop. Geen wonder dat je snel geagiteerd bent en de discussie opent.

Bij een relationeel conflict zit dit anders. Het negatieve gevoel komt door hoe je collega zich opstelt. Wordt er weinig rekening met je gehouden? Moet je compenseren voor iemands laksheid? Dit triggert iets in jou. Je gaat de ander in een negatief daglicht zien. Op lange termijn maak je niet echt ruzie meer om ‘iets’. Het zijn complexe sociale situaties die eerder subjectief zijn.

6: Ga voor de win-win

Op de escalatieladder van Friedrich Glasl kun je drie escalatiefases onderscheiden. In het ideale geval, is er een ‘win-win’. Je gaat op zoek naar een oplossing waar beide partijen beter van worden. Maar als het conflict bijvoorbeeld al te lang onder de mat geveegd wordt, verdwijnt het ‘best case scenario’ en kom je tot een ‘win-lose’. In fase 3 is het stressniveau zelfs zodanig opgelopen dat er verlamming optreedt en er enkel nog verliezers aan tafel zitten. Iets dat je ten allen tijden wilt voorkomen!

7: Word conflictvaardig

Als je goede relaties wilt onderhouden, is het belangrijk optimaal te reageren op het moment zelf. De basis van relatieherstel is conflictvaardig worden. Van hieruit kan je terug naar de inhoud om duurzame oplossingen te vinden. Pas eenvoudige communicatietips toe zoals kalm blijven, langzaam en helder spreken, actief luisteren en de ander laten uitspreken.

Begrijp je oprecht dat de ander het conflict bekijkt vanuit zijn eigen voorgeschiedenis? Veroordeel het standpunt van de ander dus niet en spreek vanuit de ‘ik-boodschap’. Ga op zoek naar de onderliggende behoefte. Waarom reageert de ander zo heftig? Uit onzekerheid? Vanuit angst voor teleurstelling? Vind een ‘common ground’. Geef het tijd. Soms zijn er meerdere pogingen nodig om erin te slagen. 

8: Werk preventief

Vier successen, vergroot de werkvreugde en maak tijd voor complimentjes. Implementeer een feedbackcultuur die vertrekt vanuit toegankelijk leiderschap. Geef hierbij oprecht gehoor aan de persoon die voor je zit. Met het opstellen van een goed preventiebeleid voorkom je irritaties, versoepel je samenwerkingen en verminder je het ziekteverzuim.

9: Kies een bemiddelaar

Als het onmogelijk blijkt om het conflict ‘face-to-face’ op te lossen, reik dan uit naar een bemiddelaar. Een derde partij zoals Savoir kan een neutrale oplossing vinden. Een luisterend oor, een ruime blik en een duidelijke stem zullen je helpen om een langetermijnoplossing te vinden waarbij je kunt groeien als mens.

Tekst: Woordvlinder Jill Michielsen